تغذیه طبیعی یا خام گیاه خواری

سوال:  بدن ما چقدر نیاز به اضافه نمودن نمک مخصوصاً نمک تصفیه شده به غذا دارد؟ آیا با قطع مصرف نمک بدن ما دچار کمبود این ماده معدنی نمی شود؟

پاسخ: سدیم (Na) از املاح معدنی است که وجودش برای فعالیت طبیعی ماهیچه ها و سیستم اعصاب ضروری است. این ماده معدنی به همراه سایر الکترولیت ها یعنی پتاسیم، کلر و بی کربنات نقش تنظیم حجم مایعات بدن و کمک به فعالیت طبیعی سلول های بدن را بر عهده دارد. در اثر افزایش سطح سدیم به بیش از نقطه تنظیمی بدن، فشار خون افزایش می یابد. مقدار اضافی سدیم با کمک کلیه ها و از طریق ادرار از بدن خارج می شود. به هنگام تعریق نیز مقداری سدیم از بدن خارج می شود.

عوامل مختلفی می توانند علت کاهش سدیم خون باشند. از جمله این عوامل: تعریق زیاد، اسهال شدید، بیماری های کلیه ها، بیماری ادیسون، مصرف زیاد داروهای مدر و افزایش حجم آب بدن است. عواملی وجود دارند که باعث افزایش حجم آب بدن می شوند. از جمله این عوامل، نارسایی های قلبی، بیماری سیروز کبدی، دفع پروتئین در ادرار (سندروم نفروتیک)، بیماری های ریوی، تعدادی از سرطان ها، بیماری های مغزی و افزایش تولید هورمون آنتی دیورتیک هستند. ضعف و خستگی و احساس گیجی می تواند از نشانه های کاهش سدیم باشد.

عواملی هم باعث افزایش سدیم خون می شوند. مصرف زیاد نمک و غذاهای حاوی نمک فراوران، دهیدراسیون یا کاهش آب بدن، مصرف تعدادی از داروها از جمله ملین ها، کورتیکو استروئیدها و داروهای ضد بارداری از عوامل افزایش سدیم خون هستند. افزایش سدیم ادرار هم نشان دهنده افزایش سدیم جریان خون است. بدن انسان با استفاده از ترشحات چند هورمون غلظت سدیم را در یک نقطه تنظیمی نگه می دارد: هورمون آلدسترون موجب کاهش دفع سدیم از طریق ادرار می گردد. هورمون آنتی دیورتیک (antidiuretic hormone: ADH) در شرایط کم آبی مانند روزه، مانع دفع آب از بدن می شود. احساس تشنگی، بی قراری، پرش عضلات، خشکی مخاط و کاهش حجم ادرار از جمله نشانه های افزایش سدیم هستند. در شرایط حاد و در وضعیت وجود بیماریهای زمینه ای مانند چاقی، فشار خون بالا، دیابت و بیماری های کلیوی و قلبی، افزایش سدیم می تواند به پرفشاری شدید خون، تشنج و کما نیز منتهی شود.

برای مطبوع و خوش طعم ساختن مواد غذایی بهتر است به جای نمک از چاشنی های دیگر مانند آب لیمو، آب نارنج و سبزیجات خوش عطر استفاده نمود. مصرف زیاد نمک طعام ممکن است عوارضی چون افزایش فشار خون، بیماری های کلیوی و قلبی و عروقی داشته باشد. افراد چاق، مسن، دیابتی و کسانی که ابتلاء به بیماری های کلیوی دارند، باید به طور جدی از مصرف نمک طعام خودداری نمایند. با مصرف زیاد سدیم، پتاسیم بدن نیز کاهش می یابد. « با صنعتی شدن جوامع مختلف و مصرف غذاهای پردازش شده که اغلب محتوی سدیم بالا و پتاسیم پایینی هستند، سدیم دریافتی به شدت افزایش یافته و در عوض پتاسیم بسیار کمی به بدن می رسد. مطالعات تجربی و بالینی نشان داده اند که مصرف سدیم فراوان و پتاسیم اندک، خطر پرفشاری خون و بیماری های قلبی و عروقی و کلیوی مرتبط با آن را افزایش می دهد.»
در بدن ما روزانه فقط به مقدار 3 گرم نیاز به نمک وجود دارد که می توان آن را با مصرف فراورده های گیاهی دریافت کرد. پس از آنجا که در رژیم تغذیه طبیعی تقریباً همه فراورده های گیاهی حاوی مقداری نمک طبیعی هستند بنابراین هیچ نیازی به اضافه نمودن نمک مخصوصاً نمک تصفیه شده به هیچ نوع غذای خام وجود ندارد. دانشنامه تغذیه طبیعی، حسن زاده، مرداد 99